بررسی معنای تلویحی در ترجمه های انگلیسی گفتگوهای قرآن کریم

قرآن مشهورترین معجزه حضرت محمد (ص) و مقدس ترین کتاب مسلمانان است، پر واضح است که هرگونه ترجمه و تفسیر این کتاب مقدس تاثیر مستقیم بر طرز تفکر و زندگی مسلمانان دارد. یکی از جنبه های قابل توجه زبان های بشری استفاده از معنای ضمنی است که در حوزه ی فرازبان (یکی از شاخه های جدید زبان شناسی) به آن پرداخته می شود. گویشوران زبانی به آسانی معانی ضمنی را در مکالمات خود بکار می برند که قرآن نیز از این امر مستثنی نیست. در تحقیق کنونی مکالمات بیست سوره اول قرآن کریم، توسط اصل همکاری گرایس و ماکزیم های مربوطه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. برای سوره های مذکور، یک صد نمونه معنای ضمنی استخراج و ارائه شده است. در این تحقیق آمارها نشان می دهد که اکثر این معانی ضمنی از طریق نقض ماکزیم های کمیت و ارتباط و درصد بسیار کمی از طریق نقض ماکزیم تکرار بوجود آمده اند. در گام بعد، ده ترجمه ی مشهور قرآن با متن اصلی مقابله شده است تا مشخص شود مترجمین به چه طریق معانی ضمنی را منعکس کرده اند و برای حصول تعادل در ترجمه از چه راهکارهایی بهره برده اند. در این ارتباط پنج استراتژی استخراج شد که بین تمام مترجمین عمومیت داشت: استفاده از ترجمه ی تحت اللفظی برای انعکاس معنای ضمعنی به صورت تلویحی و استفاده از اضافه سازی، قلاب/کمانک، پانویس و معادل پویا برای ترجمه ی معنای ضمنی به صورت صریح. نقاط ضعف و قوت این استراتژی ها نیز مورد بررسی قرار گرفته است که در نهایت استراتژی پانویس به عنوان بهترین استراتژی انعکاس معنای ضمنی پیشنهاد شده است. تحقیق کنونی همچنین نشان می دهد که اگرچه ماکزیم های گرایس قادر به توصیف و پیش بینی اکثر معناهای ضمنی قرآنی هستند، اما نمی توانند از عهده ی تمامی آنها برآیند، از این رو ماکزیم جدیدی به نام ماکزیم تکرار به ماکزیم های گرایس افزوده شده است تا معانی ضمنی باقیمانده نیز قابل توضیح باشند.